Staatsregeling
In het jaar dat voorafging aan de Status Aparte die Aruba met in gang van 1 januari 1986 in het Koninkrijk zou krijgen, kwam de ontwerp-Staatsregeling van Aruba gereed. Alhoewel de naam officieel luidt “Staatsregeling van Aruba”, zal in het vervolg gesproken worden van de "Staatsregeling". Zo ontstond de Arubaanse grondwet. Een grondwet is de belangrijkste wettelijke regeling van een land. Elders wordt deze hoogste wet aangeduid met de naam “constitutie”. Denk bijvoorbeeld aan de Franse en Amerikaanse “Constitution”. Wel moet worden opgemerkt dat niet elk land een constitutie heeft, althans geen geschreven constitutie. Dit is bijvoorbeeld met Engeland het geval.
In de Staatsregeling is de staatsinrichting van Aruba geregeld. Dat wil zeggen dat daarin bepaald wordt op welke wijze Aruba bestuurd wordt, door welke organen dit gebeurt en welke de taken en bevoegdheden zijn van die organen. De hoofdstukken II tot en met VI geven aan welke de organen zijn die op Aruba verantwoordelijk zijn voor het functioneren van het land. Bovendien wordt in de Staatsregeling aangegeven wat de rechten en plichten zijn van de burgers. Om met de plichten te beginnen: elke Arubaanse burger moet zich aan alle wettelijke regelingen houden. In feite zou de Staatsregeling met het vermelden van deze plichten kunnen volstaan. Toch is nog o.a. nadrukkelijk opgenomen dat elke burger belasting moet betalen. De grondrechten zijn belangrijk en gelden voor elke burger. Ze staan vermeld in hoofdstuk I van de Staatsregeling. Een aantal van deze belangrijke rechten heeft de overheid voor haar rekening genomen.
De Staatsregeling telt in totaal 123 artikelen verdeeld over 7 hoofdstukken. Aan het einde zijn bovendien nog een 12-tal artikelen toegevoegd, de zogenaamde “Additionele artikelen”. Deze artikelen geven aan op welk tijdstip enkele andere bepalingen uit de Staatsregeling in werking treden. Dit was op 1 januari 1986 noodzakelijk omdat niet alle wetgeving voor de nieuwe staatkundige positie van Aruba in het Koninkrijk klaar was. Na verloop van tijd hebben deze additionele artikelen geen nut meer en kunnen dan worden weggelaten.
De indeling van de Staatsregeling is als volgt:
Hoofdstuk I Grondrechten
Hoofdstuk II Regering
Hoofdstuk III Staten
Hoofdstuk IV Raad van Advies, Algemene Rekenkamer en
vaste colleges van advies
Hoofdstuk V Wetgeving en Bestuur
Hoofdstuk VI Het rechtswezen en de rechterlijke macht
Hoofdstuk VII Slotbepalingen
Bron: • Pronk, P., 2003, "Staatsinrichting van Aruba", Aruba
• Hogers, G. en de Vries, F., 2002, "Hoofdlijnen Arubaans Staatsrecht", Zutphen.