Ruimtelijk Ontwikkelingsplan

ROP 2019

Op 15 januari 2019 is een concept voor een nieuw Ruimtelijk Ontwikkelingsplan voor Aruba ter inzage gelegd. Tot 15 maart 2019 is mogelijkheid geboden om zienswijzen in te dienen. Het concept is aangepast en de beantwoording op de ingediende zienswijzen zijn gebundeld in de Nota Zienswijzen. Middels Landsbesluit no. 1 van 17 juli 2019 is het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan Aruba 2019 (ROP 2019) vastgesteld.

Hieronder vindt u informatie over het 1ste ROP (oud ROP)

Het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan dient om de ruimtelijke ordening van het Arubaanse grondgebied vorm te geven. Het is immers een document dat als leidraad dient bij de beslissingen inzake o.a. woonvormen, leefomgeving, verkeer, bedrijvenzones, natuurbehoud.  Als bepalend voor de toekomst van het grondgebied is dit document van groot belang.

Bij de totstandkoming van dit ontwerp voor de ontwikkeling van het grondgebied worden alle stakeholders uit de overheid en uit de privé-sector (NGO’s, bedrijven en instellingen) betrokken, evenals de burgers.
Het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan is een document dat zijn grondslag vindt in de Landsverordening Ruimtelijke Ontwikkeling AB 2006 no.38 verder aan te duiden als de LRO. De LRO is een raamwet: er wordt in beschreven welke wettelijke instrumenten moeten worden ingesteld om te komen tot een geordend stelsel van regelgeving voor de ruimtelijke ontwikkeling.

Een belangrijk instrument dat de LRO verschaft is het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan, verder aangeduid als ROP.

Het ROP bestaat uit:

  • Een beschrijving van de meest gewenste ontwikkeling van het grondgebied van Aruba in hoofdlijnen en, voor zover nodig, van de fasen waarin die ontwikkeling zich zou moeten of kunnen voltrekken (Ruimtelijk ontwikkelingsplan planbeschrijving);
  • Een of meer kaarten met bijbehorende legenda, waarin deze ontwikkeling voorzover mogelijk in beeld is gebracht (ROP atlas).
  • Het ROP gaat vergezeld van een toelichting (Ruimtelijk ontwikkelingsplan plantoelichting), waarin ten minste zijn neergelegd:
    • de aan het plan ten grondslag liggende gedachten;
    • de uitkomsten van onderzoek;
    • rapportering over ingebrachte zienswijzen en over het advies van de Raad Ruimtelijk Ontwikkeling (RRO).
  •  Voorts is de rapportage (Rapportage Maatschappelijke haalbaarheid) als zelfstandig document uitgebracht De rapportage is verder opgebouwd in drie onderdelen:
    • een nota van zienswijzen;
    • een behandeling van het advies van de Raad (dat zelfstandig is uitgebracht maar zonodig als bijlage is opgenomen);
    • voorstellen tot planaanpassing vanuit ‘vermeerderd inzicht’.

3 lagen benadering

In het ROP is de huidige situatie geschetst met de 3 lagen benadering: de wisselwerking van ruimtegebruik met de natuurlijke ondergrond, met de verbindingen in de netwerken en met maatschappelijke activiteiten in de occupatie laag.

Bodemlaag 

De bodemlaag, of ondergrond, bestaat uit het samenhangende en levende systeem van water, bodem en het zich daarin bevindende leven. De bodem herbergt een historisch archief en “draagt’ de landschappelijke identiteit. Terugkijkend op het verleden, en vooruitkijkend naar de toekomst, kan gesteld worden dat de fysieke gesteldheid van Aruba de ontwikkelingen tot nu toe mede heeft bepaald en dat ook in de toekomst zal blijven doen.
Kenmerkend voor de ondergrond is het trage verloop van processen in vergelijking tot de processen in de netwerk- en de occupatielaag. Dit betekent ook dat “aantasting” van de onderlaag soms onherstelbaar is of zeer veel tijd vergt om weer te herstellen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de vele, vaak ook nog illegale afgravingen en vuilstortplaatsen (landfills).

Voor de bodem als drager van de landschappelijke identiteit richt het beleid zich op afbouw van de exploitaties die leiden tot bodemverstoring.

Netwerklaag

In de netwerklaag richt het beleid zich op het beter functioneren van het wegenstelsel als systeem van hoofdverbindingen en het invullen van de ontbrekende

schakels daarin. Een flinke opgave is de aanleg van ringwegen die de verkeersdruk in en rond Oranjestad moeten verlichten. Ook in de verbinding Oranjestad–San Nicolas zijn forse investeringen nodig. Bij de overige netwerken bestaat de lastigste opgave uit verplaatsing van de huidige containerterminal naar Barcadera en het herontwikkelen van het dan vrij komende havencomplex in Playa.
Door middel van de netwerken kunnen bepaalde ontwikkelingen gestimuleerd of afgeremd worden. Zo is de capaciteit en distributie van WEB en ELMAR, die moeten voorzien in de behoefte aan drinkwater en elektra, bijvoorbeeld mede van invloed op de omvang van de gemeenschap op Aruba. De processen van de fysieke netwerken verlopen sneller dan die van de bodemlaag maar langzamer dan de occupatielaag. Wegen hebben vaak eeuwen lang een structurerende invloed op de occupatie.
Nutsvoorzieningen vormen een integraal onderdeel van de netwerklaag en bestaan uit de elektriciteitsvoorziening, infrastructuur voor zuivering van afvalwater, infrastructuur voor verwerking van afval, gasvoorziening, watervoorziening en de infrastructuur voor telefonie, telecommunicatie en ICT. Het toegankelijk zijn van de nutsvoorzieningen is een onontbeerlijke voorwaarde om op Aruba te kunnen wonen.
In de toelichting op het ROP (zie A.3.5) wordt de netwerken voor o.a. de nutsvoorzieningen (water, electra e.d.) nader omschreven.

Occupatielaag 

De occupatielaag kenmerkt zich door verbrokkelde stedelijke gebieden. Die ruimtelijke opbouw in ‘nevelvlekken’ komt voor een deel door de gerichtheid op autovervoer en voor een ander deel door de uitgifte van overheidsgrond om de historische eigendom rechten van particulieren heen.

Er is groeiend gebrek aan uitgeefbare ruimte. Daarom ligt het accent nu op intensief ruimte gebruik: bouwen in hogere dichtheid en de nog beschikbare open ruimte binnen de stedelijke gebieden invullen. Op grond van de maatschappelijke signalen is de opgave een verschuiving: “van meer naar beter”.
Het is nodig om landsdelen of districten te beschermen die grote betekenis hebben voor Aruba. Het zijn vitale gebieden voor de diversiteit, het leefklimaat, de identiteit en de natuurlijke kwaliteit. Maar het gaat niet alleen om waardevolle natuur of bijzondere landelijke gebieden. Ook in vitale economische gebieden moet de op de toekomst gerichte flexibiliteit en reserve beschermd worden.

In hoofdstuk 2 van het Ruimtelijk ontwikkelingsplan beschrijving wordt de hierboven geschetste benaderingen uitgebreid toegelicht.

Bundeling en concentratie

Ruimtelijk wordt ingezet op het principe van “Bundeling en concentratie “.
Deze leidraad luidt als volgt.

  • Bebouwing zoveel mogelijk concentreren binnen de bestaande stedelijke structuur;
  • Voorzieningen zoveel mogelijk concentreren in de centra van de stedelijke kernen;
  • Geef voorzieningen een plek op het niveau waar ze thuis horen: verzorging met een nationaal bereik in en rond Oranjestad, regionale verzorging in de stedelijke centra San Nicolas, Noord en mogelijk ook in Sta. Cruz;
  • Ontwikkel de (openbaar) vervoersfuncties op deze hoofdstructuur van het stedelijk systeem.

Het toepassen van deze principes heeft veel voordelen:

  • Bebouwen van lege percelen verbetert de samenhang in de omgeving, het ziet er dan minder rommelig uit en door meer informeel toezicht neemt de veiligheid toe;
  • Voor verdichting zijn minder nieuwe wegen, leidingen en kabels nodig dan voor uitbreidingen. Dat bespaart kosten en de al beschikbare infrastructuur wordt beter gebruikt;
  • Met meer woonbebouwing bij elkaar neemt het draagvlak voor voorzieningen in de buurt toe en door het concentreren van bebouwing kan aantasting van natuurgebieden worden voorkomen;
  • Voor burgers kan meer duidelijkheid ontstaan over wat je waar kan krijgen, als de winkels beter geconcentreerd te vinden zijn in de winkelcentra. Dat zal schelen in de noodzaak om de voorzieningen over het hele eiland zwervend bijeen te zoeken.