E importancia di yerba di lama

ORANJESTAD - Yerba di lama ta un di e ecosistemanan mas importante pa bida marino y cu tin un cantidad di beneficio pa humanidad y bida en general.

Veldnan di yerba di lama, ta consisti di matanan cu ta floria y crece den lama seco y ta alimenta y duna proteccion na un cantidad di bestia marino. Yerba di lama ta yuda filtra awa, reduci erosion y ta absorba carbon. Na Aruba nos conoce 5 sorto di yerba di lama cu ta aparece den nos ley local,

landsbesluit bescherming inheemse flora en fauna (LB 2017 n.48); Halodule wrightii, Halophila baillonis, Halophila decipiens, Halophila engelmanni y Thalassia testudinum (yerba di Kaña).  Ademas di e 5 especienan aki, ta encontra e especie exotico invasivo Halophila stipulacea, cu ta invadiendo region di Caribe y Aruba.

Importancia di veldnan di yerba di lama, ta:

  • Cuminda y habitat pa bida marino: veld di yerba di lama ta vital como fuente di cuminda pa hopi sorto di animal marino, manera pisca, turtuga, calco y cangreu y ta duna proteccion pa nan sconde y/of pone webo;
  • ta yuda cu filtracion; yerba di lama ta yuda filtra e awa, eliminando contaminacion cu ta haci esaki adecua pa bida marino of pa hende por disfruta;
  • controla erosion: yerba di lama ta yuda reduci erosion y ta stabilisa e sedimento cu tin na fondo di lama y oceano. Esaki ta proteha e areanan costal contra tormenta of otro desaster natural;
  • absorbacion di carbon: yerba di lama ta absorba carbon, cu ta yuda mitiga cambio di clima.

Menasa pa yerba di lama ta inclui:

  • Destruccion door di desaroyo den cercania di costa: destrui yerba di lama pa asina trabaonan tuma luga manera, dragamento, yenamento di beach cu santo cu no ta original di e luga  y construccion di edificio;
  • polucion: ta contamina yerba di lama cu awa shinishi, desperdicio industrial of di agricultura;
  • piscamento dimas of na escala grandi: esaki por causa reduccion den e populacion di pisca of otro bestia cu ta depende di e yerba di lama pa cuminda y por causa crecemento di yerba di lama descontrola cu por disminui e biodiveridad;
  • cambio di clima: Esaki por causa cu e nivel di lama ta subi y inunda e veldnan di yerba di lama haciendo e costanan vulnerabel pa daño causa pa tormenta.

Cada ciudadano por aporta na e bienestar di e veldnan di yerba di lama. Limita e uzo di pesticida y/of fertilisante cu por "lek" atravez di subsuela y yega lama cu yobida. Ta recomenda pa deshaci di awa contamina na e manera responsabel, pa no contamina awa cu ta bay lama y despues afecta e veldnan di yerba di lama. Ta urgi piscadonan pa practica pesca sostenibel. No uza taray wowo chikito cu ta caba cu pisca chikito of hubenil. Lastramento di taray riba fondo di lama tambe ta causa daño na e veldnan di yerba di lama.

Directie Natuur en Milieu ta recomenda comunidad pa busca mas informacion di e importancia di yerba di lama pa asina hunto, nos por yuda proteha e ecosistema importante aki.