DAO ta conmemora Dia Internacional di Hende Muher
ORANJESTAD –8 di maart, Dia Internacional di Hende Muher, ta e fecha riba cual mundialmente ta celebra y ta conmemora e avancenan logra pa e ser femenino.
Den cuadro di Directie Arbeid en Onderzoek (DAO) su 20 aña di aniversario, ta celebra e dia aki compartiendo algun dato interesante riba e participacion di 100 aña di e hende muhe riba e mercado laboral. Ademas di e bista historico aki di aña 1924, ta presenta tambe datonan di e situacion di awendia.
Particularmente riba Dia Internacional di Hende Muher, DAO kier ilustra e importancia di Goal #5 (Gender Equality) y Goal #8 (Decent Work and Economic Growth) Sustainable Development Goals (SDG’s).
International Labor Organization
E aña aki ‘International Labor Organization’ (ILO) y ‘United Nations’ (UN) nan tema pa e Dia Internacional di Hende Muher ta ‘Invest in women: Accelerate progress’.
E tema general aki ta cubri 5 area clave cu ta rekeri atencion y accion pa asina garantisa cu hende muher no ta cay atras.
1. Inverti den hende muher: un cuestion di derecho humano;
2. pone un fin na pobresa;
3. implementa financiamento cu un perspectiva riba genero;
4. cambia pa un economia berde y un sociedad di cuido;
5. apoya feministanan treciendo cambio.
Estudionan a demostra cu e inversion haci riba e progreso di hende muher, na su turno ta keda inverti y comparti bek den comunidad. Hende muher ta uza e inversion aki no solamente pa su mesun bienestar, pero tambe pa su famia.
1924 Aruba
Historicamente hende muhe a participa den e mercado laboral di Aruba. Na aña 1924 for di e total poblacion di esnan emplea, 59% tawata consisti di hende muher y 41% tawata consisti di hende homber.
Siglo 20 tawata uno economicamente dificil. Desempleo y tambe e impacto di secura a resulta na diferente periodo unda cu pa gran parti hende homber (esnan casa y esnan soltero) a bay busca trabou den exterior (p.e. Venezuela, Colombia, Cuba, Curaçao y Surinam).
Den e periodo aki hende muhe no a keda sin traha of depende di placa for di exterior. E placa cu por a manda bek pa Aruba tawata tarda, y tambe diferente factor por a impacta hombernan abilidad pa provee pa nan famia. Pues e gastonan di hogar y e cantidad halto di yiunan pa alimenta a keda un motivo pa hende muher pa traha.
Na aña 1924 e profesionnan mas practica na Aruba tawata: trahado di sombre (39%) y agricultor (22%). Aunke cu ambos sexo a practica e ofishinan aki, agricultura tawata mastanto domina pa hende homber y trahado di sombre tawata un ofishi cu mastanto di hende muher. Como cu e produccion di sombre tawata tuma lugar den e hogar, a duna e espacio pa hende muher por combina e trabou cu e cuido di yiunan.
E siguiente tabel ta duna un bista di e trabou/ofishi cu hende muher a practica na aña 1924:
Top 3 ofishi pa hende muher | Aña 1994 |
Trahador di Sombre | 67% |
Cosedo | 16% |
Sirviente di cas | 6% |
Fuente: Kelly, Lucia (1999). Participacion di muhenan Arubano na e proceso laboral den e periodo 1900 – 192. Publicacion di Archivo Historico Nacional.
E datonan presenta ta contradeci e imagen di e hende muher di antes como solamente un ‘ama de casa’. E realidad ta indica cu apesar di prejuicio combina cu e carga familiar di cuido di yuinan, e hende muher a haci un gran contribucion laboral.
Aruba 2024
Datonan awendia ta e desaroyonan positivo den cuadro di igualdad di genero riba mercado laboral.
E siguiente lista ta brinda un bista di e posicion di hende muher riba e tereno laboral.
1. Di tur contracto laboral pa temporada indefini riba e mercado laboral, e trahado femenino ta
repesenta 53% di e grupo akinan, hende homber 47%;
2. Di tur esnan riba e mercado laboral cu un educación na nivel superior (HBO+), e trahado
femenino ta representa 58% di e grupo aki, hende homber 42% ;
3. Di tur e ocupacion di un nivel halto di habilidad (higher skill level), e trahador femenino ta
representa 56% di tipo di ocupacionnan aki.
Departamento di Labor y Investigacion ta felicita tur hende muher riba e dia aki pa nan logronan extraordinario y nan contribucion pa cu e economia di Aruba.
Mas informacion tocante hende muhe riba e mercado laboral por haya den e documento aki:
DAO ta conmemora Dia Internacional di Hende Muher
- stats_dao_hende_muhe_riba_mercado_laboral_aruba.pdflink to pdf file841,1 KB
