Kandidatenlijsten
Politieke partijen
Onder een politieke partij verstaat men een in Aruba gevestigde vereniging van personen die zich ten doel stelt het leveren van een bijdrage aan de gedachtevorming over politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, het bevorderen van de politieke belangstelling en wilsvorming van de burgers en het selecteren en stellen van kandidaten voor de verkiezing van de leden van de Staten.
Om deel te kunnen nemen aan de verkiezingen moet een politieke partij bij de Electorale Raad te zijn geregistreerd. Daarnaast moet een politieke partij opgericht te zijn bij notariële akte waarin de statuten van de vereniging zijn opgenomen.
De statuten bevatten bepalingen inzake:
- de naam van de politieke partij;
- de doelstelling van de partij;
- de verplichtingen die de leden tegenover de partij hebben, of de wijze waarop zodanige verplichtingen kunnen worden opgelegd;
- de wijze waarop het lidmaatschap wordt verkregen en beëindigd;
- de wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering;
- de bevoegdheden van de algemene vergadering;
- de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders;
- de regeling van de vertegenwoordigingsbevoegdheid;
- de geldmiddelen en het beheer daarvan;
- een beperking van het stemgerechtigd lidmaatschap tot personen die kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van de Staten;
- de verplichting tot het tijdig vóór de verkiezingen publiceren van een politiek programma;
- de procedure voor de opstelling van kandidatenlijsten voor de verkiezing van de leden van de Staten;
- de bevoegdheid tot wijziging van de statuten; de ontbinding van de vereniging.
Kandidaatstelling
De kandidaatstelling voor de verkiezing van de leden van de Staten vindt plaats op een tijdstip tussen de negentigste en de tachtigste dag vóór het einde van de zittingsduur van de Staten, dan wel vóór het tijdstip waarop de ontbinding van de Staten ingaat.
De indiening kandidatenlijst vindt op twee manieren plaats:
- Digitale indiening:
Tijdstip: Tussen 09:00 uur en 16:00 uur op welk moment dan ook - Persoonlijk indiening - Maak een afspraak tussen 09.00 tot 16.00uur om de lijsten persoonlijk in te leveren. De gemachtigde van de politieke partij en een kandidaat op de lijst kunnen aanwezig zijn bij de inlevering.
De kandidatenlijsten moeten de juiste gegevens, zoals, naam, voorletters, geboortedatum en adres bevatten. Tevens dient de volgorde van de kandidaten op de lijst vastgelegd te worden. Bij het inleveren van een kandidatenlijst dienen de volgende stukken te worden ingediend:
- Instemmingverklaring: de kandidaat moet bij de kandidatenlijst een schriftelijke verklaring bijvoegen waarin hij of zij instemt met zijn of haar kandidaatstelling op de lijst;
- Een zwart-wit foto van vier bij zes cm, die een duidelijk en goedgelijkend beeld van de hoogst geplaatste kandidaat weergeeft;
- Een bewijs van betaling van Afl. 1000,- bij de Directie Financiën. De waarborgsom is in principe bedoeld om een al te lichtzinnige deelnemen aan de verkiezingen te voorkomen.
De kandidatenlijsten moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen. Op een lijst mag onder andere hooguit 29 kandidaten worden geplaatst: 8 meer dan het totaal te verkiezen Statenleden. Vervolgens moeten de politieke partijen zonder vertegenwoordiging in de Staten handtekeningen van kiezers verzamelen, om mee te kunnen doen met de verkiezingen, dat gelijk is aan tenminste één procent (1%) van de som van geldige stemmen, welke bij de laatstgehouden verkiezing door het hoofdstembureau zijn vastgesteld, naar boven afgerond tot een heel cijfer. Voorts mag een kandidaat op maximaal één kandidatenlijst voorkomen. Voorts mag een kiezer alleen een kandidatenlijst ondersteunen.
Onderzoeken van de kandidatenlijsten
Het hoofdstembureau houdt een zitting om de lijsten te onderzoeken. Het hoofdstembureau kan een partij schriftelijk berichten inzake geconstateerde verzuimen, bijvoorbeeld ontbrekende stukken. De partij heeft de gelegenheid om het verzuim, zoals aangeduid in de kennisgeving, te herstellen door de ontbrekende of onvolledige stukken zelf aan te vullen bij het hoofdstembureau. Met verzuimen wordt bedoeld:
- dat de lijst niet is ondersteund door het vereiste aantal kiezers;
- dat een kandidaat niet is vermeld met zijn (correcte) naam, voornamen, voorletters, datum geboorte, woonplaats en adres;
- dat een gehuwde vrouw of weduwe niet is vermeld met de naam van haar echtgenoot (of overleden echtgenoot) onder toevoeging van haar eigen naam voorafgaand door het woord geboren of alleen met haar eigen naam;
- het ontbreken van een verklaring van bewilliging;
- overgelegde foto voldoet niet aan de vereiste;
- dat boven de lijst geen aanduiding van de politieke partij is geplaatst of een aanduiding die afwijkt van de geregistreerde aanduiding;
De Electorale Raad verklaart in een openbare zitting de kandidatenlijsten geldig. Ingevolge artikel 31 van de Kiesverordening maakt de Electorale Raad deze kandidatenlijsten bekend. Deze lijsten zijn voor een ieder ter inzage bij de Dienst Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister neergelegd.
Nummering van de lijsten en toekennen van de kleur
In geval geen beroep is ingesteld, dan zal de Electorale Raad in een openbare zitting de nummers door loting toebedelen en de voorkeur van kleur aan de respectievelijke kandidatenlijst toekennen overgaan. Uiteindelijk worden de geldige kandidatenlijsten met hun nummer en kleur openbaar gemaakt.
Verkiezingsprogramma
In de partijprogramma’s, ook genoemd verkiezingsprogramma's, maken de politieke partijen die aan de statenverkiezingen deelnemen hun standpunten en plannen bekend.