E Docente na Wiel

Het project "E Docente na Wiel" (De Leraar in de Driver’s Seat) is een project van het Ministerie van Onderwijs en Gezin van Aruba en het Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek (LOOK) van de Open Universiteit in Nederland. In het project gaan leraren bottom-up aan de slag met hun eigen professionaliseren. Netwerkleren staat hierbij centraal. Het Nederlandse ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap financiert dit project.

De Start

In november 2011 en april 2012 zijn de eerste netwerken opgezet in een pilotsetting. Doel van deze activiteiten was om enerzijds een aanpak uit te proberen voor netwerkleren op Aruba, anderzijds om daadwerkelijk een start te maken met leren in netwerken voor leraren Primair Onderwijs (PO).

Leraren van verschillende basis- en kleuterscholen zijn sinds november 2011 met elkaar in leernetwerken aan de slag om oplossingen te zoeken voor vragen uit hun dagelijkse lespraktijk. Dit is een aanpak waarbij leraren leren van en met elkaar. Het project is gestart met een kleine groep leraren. Op deze manier kon worden afgetast hoe de netwerken op Aruba het beste kunnen worden opgezet en ondersteund. In de workshops maakten de leraren kennis met netwerkleren en werd zichtbaar met welke vraagstukken zij in de dagelijkse praktijk bezig zijn.  Er zijn toen drie pilot leernetwerken gestart: Onderwijs op Maat, Groei van de leerkracht, en Basisvoorwaarden.

De Verbreding 

In april 2012 was er een nieuwe reeks workshops. Het doel was om de bestaande netwerken te versterken, en nieuwe leernetwerken op te starten. Ook zijn bestaande initiatieven, zoals het kleuternetwerk en IB-netwerk, verbonden met het project. Inmiddels zijn er 9 pilot-netwerken actief. Voor schoolleiders was er een apart programma. Met hen verkenden we wat de meerwaarde is van deze vorm van professionaliseren en hoe zij leraren kunnen ondersteunen.

Naast het opzetten van de netwerken is de ondersteunende structuur opgezet; de leernetwerkcoaches die deel uitmaken van het platform. Naast de coaches kennen de netwerken nog trekkers. Ieder netwerk heeft 1 a 2 trekkers.

Het hele PO-veld

Aan de start van het schooljaar 2012/2013 wordt het hele PO veld betrokken bij het project via de conferentie "Get in, ban cu nos!": leraren die al in de bus zitten, en aan het stuur staan van hun eigen ontwikkeling, nodigen als het ware andere leraren uit om mee te doen.

De conferentie bestaat uit drie conferentiedagen waarop verdeeld over de dagen alle PO-leraren, schoolleiders en bestuurders zijn uitgenodigd om op diverse manieren kennis te maken met netwerkleren. Ze leren elkaars kennis en ervaringen heel direct te benutten en komen te weten hoe ze nieuwe leernetwerken kunnen vormen. Uiteindelijk is het doel dat iedere leraar zijn contacten met andere leraren zo optimaal mogelijk gebruikt voor zijn eigen professionalisering, ofwel aan het netwerkleren slaat.

Doelgroepen

Het project richt zich tot nu toe primair op leraren en schoolleiders in het basis- en kleuteronderwijs. Het gaat om ongeveer 800 leraren en schoolleiders die momenteel werkzaam zijn in het onderwijs op Aruba.

De secundaire doelgroepen  die van belang zijn bij de totstandkoming van een inbedding van netwerkleren als professionaliseringsvorm, zijn andere stakeholders zoals de schoolbesturen en Inspectie van het Onderwijs. Zonder de betrokkenheid van en draagvlak onder deze doelgroepen is een duurzame inbedding  niet mogelijk. Zij vormen een belangrijke randvoorwaarde voor succes.

Na september 2012 staat het voortgezet- en beroepsonderwijs op de agenda.

Uitgangspunten:

• Verandering creëren door netwerken in beweging te brengen. Er wordt gedacht en gewerkt vanuit lerende netwerken.

• Voor en door leraren: leraren en coaches spelen actieve rol in het project en de conferentie. Zij zijn de ambassadeurs van netwerkleren.

• Vernieuwing van binnenuit wordt gewaarborgd doordat de aanpak gebruikmaakt van en ondersteunend is aan de lokale kennis en behoeften: ondersteunen van de reis in plaats van de weg wijzen.

• Partners leren allen van het samenwerken. Uitgangspunt is dat alle betrokkenen (inclusief de uitvoerende partijen) zoveel mogelijk leren.

• Resultaten moeten zichtbaar een zinnige bijdrage leveren aan de professionalisering van leraren op Aruba.

• De weg vinden in plaats van eerst een volledig ingevulde blauwdruk maken en dat uitrollen bevordert de effectiviteit en duurzaamheid van de oplossing (een stapsgewijze benadering).

• Er wordt actief verbinding gezocht met al bestaande en door anderen opgezette initiatieven.